مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ × محیط در تعدادی از لاین های خالص برنج در استان مازندران

وجود اثر­ متقابل ژنوتیپ در محیط، از مشکلات عمده ارزیابی و معرفی ژنوتیپ­های برتر می­باشد. به­منظور شناسایی و معرفی ارقام پرمحصول و در عین حال پایدار و سازگار، آزمایشی با ده لاین امیدبخش برنج همراه با دو شاهد از ارقام رایج منطقه (فجر و شیرودی) در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو منطقه از استان مازندران (مزارع تحقیقاتی آمل و گاو­­دشت بابل) به مدت دو سال (91-90 و 92-91) انجام شد. تجزیه واریانس ساده حاکی از وجود تفاوت معنی­داری در بین ژنوتیپ­ها برای تمامی صفات در هر دو مکان بود. تجزیه واریانس مرکب با توجه به یکنواختی اشتباهات آزمایشی انجام شد. نتایج اثر معنی­دار ژنوتیپ ها را نشان داد که بیانگر تفاوت ژنتیکی در بین ژنوتیپ­های مختلف می­باشد. ژنوتیپ­های 3، 4، 5، 6 و 9 به ترتیب با عملکردهای 8/5، 2/6، 3/6، 8/5 و 2/6 تن در هکتار دارای بیشترین عملکرد و بدون اختلاف معنی دار (5%) در گروه a مشترک بودند. ژنوتیپ­های 7 و 6 به ترتیب با 57/0 و 54/0 درصد دارای بیشترین شاخص برداشت بودند. در نهایت، ژنوتیپ شماره 6 به علت داشتن شاخص برداشت بالا (54/0 در گروه a) و درصد دانه پر بالا (45/78 درصد در گروه a) دارای بالاترین عملکرد بوده و انتخاب گردید.